Anna Dymna to jedna z najbardziej utalentowanych i wszechstronnych polskich aktorek, której kariera na kinowym i telewizyjnym ekranie trwa nieprzerwanie od ponad 40 lat. Począwszy od epizodycznych ról w serialach TVP, poprzez wymagające role dramatyczne, aż po kreacje komediowe - Anna Dymna zawsze potrafiła wcielić się w swoją postać i poruszyć widza. Prześledźmy jej niezwykłą filmografię - od pierwszych kroków na deskach teatru, przez kinowe hity, po ostatnie role w produkcjach telewizyjnych.
Wczesna kariera aktorska Anny Dymnej - seriale i teatr
Początki w Teatrze Starym w Krakowie
Anna Dymna rozpoczęła aktorską edukację w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, którą ukończyła w 1975 roku. Jeszcze podczas studiów zadebiutowała na deskach Teatru Starego w Krakowie w spektaklu "Panną z Wilka" Aleksandra Fredry (1973). Po ukończeniu studiów dołączyła do zespołu tego teatru, gdzie zagrała wiele znaczących ról teatralnych, m.in. w "Zemście" Fredry czy "Damach i huzarach" Fredry.
Pierwsze role telewizyjne
Na małym ekranie zadebiutowała epizodyczną rolą kelnerki w serialu "Wojna domowa" (1965). Przełomem okazała się rola Haliny Kwiatkowskiej w serialu "Polskie drogi" (1977), a także epizody w "Domu" i "Lalce". Te wczesne role telewizyjne zwróciły uwagę reżyserów filmowych na jej aktorski talent.
Znaczące role w filmach fabularnych lat 80.
Współpraca z Janem Łomnickim
Pierwszą ważną kinową rolą Anny Dymnej była kreacja Zosi w dramacie "Znikąd donikąd" (1978) w reżyserii Jana Łomnickiego. Doceniona przez krytykę rola zapoczątkowała jej współpracę z Łomnickim i przyniosła kolejne ciekawe kreacje w filmach "Cholesterol" (1982) i "Wielki bieg" (1981).
Role w hitach lat 80.
Lata 80. to pasmo kinowych hitów z udziałem Anny Dymnej. Zagrała m.in. w komediach "Miś" (1980) Stanisława Barei oraz "Kingsajz" (1987) Juliusza Machulskiego. Widzowie docenili jej kunszt aktorski w dramacie "Gorączka" (1981) Agnieszki Holland, za którą otrzymała nagrodę na FPFF w Gdańsku.
Główna rola w "Gorzkich żniwach" (1993)
Praca z Wojciechem Marczewskim
Przełomową rolą w karierze Dymnej była Matylda w "Gorzkich żniwach" (1993) Wojciecha Marczewskiego. Kreacja tragicznej postaci chłopki zagubionej w powojennej rzeczywistości przyniosła jej nagrodę za najlepszą rolę kobiecą na FPFF w Gdyni.
Uznanie krytyki
Rola w "Gorzkich żniwach" ugruntowała pozycję Dymnej jako aktorki dramatycznej. Krytycy podkreślali jej warsztat, wczucie się w postać i umiejętność poprowadzenia bohaterki przez wszystkie odcienie emocji.
Współpraca z Krzysztofem Zanussim i rola w "Czarnej serii"
Filmy Zanussiego
Kolejnym reżyserem, z którym nawiązała owocną współpracę był Krzysztof Zanussi. Zagrała główne role w jego filmach "Brat naszego Boga" (1997) oraz "Czarna seria" (1992), za którą otrzymała Kryształową Kulę na FPFF w Sztokholmie.
Rola Ewy w "Czarnej serii"
Jako Ewa w "Czarnej serii" Dymna stworzyła poruszający portret kobiety rozdartej pomiędzy rodziną i karierą zawodową. Jej gra została uznana za jedną z najlepszych kreacji w dorobku aktorki.
Role komediowe i ekranowe romanse
Filmy Barei i Machulskiego
Oprócz ról dramatycznych, Dymna wielokrotnie udowadniała swój talent komediowy. Znakomite kreacje stworzyła m.in. w filmach Barei "Zmiennicy" (1986), "Ucieczka z kina Wolność" (1990) i Machulskiego "Kiler" (1997).
Role w romansach
Aktorka z powodzeniem wcielała się także w role ekranowych romansów - jako Maria w "Nadzorze" (1984) Wiesława Saniewskiego oraz Alicja w "Zazdrości i medycynie" (1973) Janusza Majewskiego.
Ostatnie lata - role w serialach TVP i filmach Krzysztofa Langa
Role w serialach TVP
W ostatnich latach Dymna regularnie pojawia się w produkcjach Telewizji Polskiej. Widzowie mogli oglądać ją m.in. w serialach "Lekcja martwego języka" (2008), "Sprawiedliwi - Wydział Kryminalny" (2010), czy "Wszystko przed nami" (2012).
Filmy Krzysztofa Langa
Do dziś aktorka współpracuje z uznanymi reżyserami, m.in. Krzysztofem Langiem, dla którego zagrała w filmach "Rewers" (2009) i "Pod Mocnym Aniołem" (2014). Te role udowadniają, że jej aktorski talent dojrzewa z każdą kolejną kreacją.
Podsumowanie
Kariera Anny Dymnej to pasmo aktorskich sukcesów na przestrzeni ponad czterech dekad. Artystka z jednakowym powodzeniem radzi sobie zarówno w repertuarze dramatycznym, komediowym jak i romansowym. Jej role zapisują się na stałe w historii polskiego filmu i seriali telewizyjnych. Dymna wciąż pozostaje aktywna zawodowo, nagradzając widzów kolejnymi wybitnymi kreacjami aktorskimi. Niewątpliwie jest jedną z najwybitniejszych i najbardziej utytułowanych polskich aktorek współczesnego kina.